Akademik yöneticilerin karşılaştığı zaman tuzakları ve baş etme yöntemleri: Akdeniz Üniversitesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, akademik yöneticilerin karşılaştıkları zaman tuzaklarına ilişkin görüşlerini incelemek ve zaman tuzakları ile baş etme yöntemlerini ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma, bütüncül tek durum deseninde yürütülen nitel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini, Akdeniz Üniversitesi'nde sosyal bilimler alanında eğitim veren dört fakültenin akademik yöneticileri oluşturmaktadır. Çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme ile belirlenen dekan, dekan yardımcısı, bölüm başkanı ve anabilim dalı başkanı olmak üzere 16 akademik yönetici oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formlarının kullanıldığı çalışmada, betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak veriler çözümlenmiştir. Bulgulara göre, akademik yöneticilerin zaman tuzakları, kişisel zaman tuzakları ve örgütsel zaman tuzakları olarak iki temaya ayrılmıştır. Kişisel zaman tuzaklarından "hayır diyememe", "açık kapı politikası" ve "sosyalleşme" ; örgütsel zaman tuzaklarından ise "randevusuz misafirler", "programsız toplantılar", " sosyal medya-internet" ve "telefon görüşmeleri-mesajlar" kodlarının öne çıktığı görülmüştür. Zaman tuzakları ile baş etme yöntemi olarak öne çıkan kodların "öncelikleri belirleme-planlama", "randevu-görüşme saati", "kararlılık" ve "sekretarya" olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçlarında zaman tuzaklarına yakalanmanın akademik yöneticileri olumsuz etkileyen yönleri olduğu ve bunların çoğunlukla "öfke", "moral bozukluğu" ve "tükenmişlik" kodları olarak tanımlandığı görülmüştür. Bu olumsuz duygulardan kurtulmak için "aile ile vakit geçirme", "kitap okuma" ve "sinema/tiyatroya gitme" gibi yöntemlere başvurdukları belirlenmiştir. Çalışmaya katılan 16 akademik yöneticinin beşinin zaman yönetimi eğitimi aldığı, onikisi zaman yönetimi eğitimi verilmesinin yararlı olacağını düşünürken sadece yedisi böyle bir eğitime katılım göstereceğini belirtmiştir. Çalışmada, akademik yöneticilerin zaman planlamalarını nasıl yaptıkları ve eylemlerini planlarına uygun gerçekleştirme düzeyleri incelenmiştir. Gerçekleştirebilme durumu, plan/programa uyma ve deneyim alt temaları ile incelenirken gerçekleştirememe durumu öz-disiplin eksikliği, beklenmedik olaylar, randevusuz misafirler, yönetim baskısı, dönemsel iş yoğunluğu ve takım üyelerinin rollerini aksatması alt temaları ile incelenmiştir.