Tekstil yüzey tasarımında yeni bir eğilim: Mordan Baskı

Abstract

Tekstil yüzey tasarımında yaygın olarak kullanılan tekniklerden bir tanesi de baskıdır. Baskı teknikleri kendi içerisinde birçok farklı malzemeyi ve yöntemi barındırmaktadır. Bu teknikler içerisinde henüz sayılmayan mordan baskı ise bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Doğal boyanın, tekstil yüzeyine sabitlenmesini sağlamak amacı ile kullanılan "mordan maddesi" baskı malzemesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Hintli ustalar tarafından yaklaşık olarak 5000 yıl kadar önce başladığı düşünülen mordan baskı yönteminin, nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar geldiği düşünülmektedir. Aynı zamanda doğal malzeme ve doğal yöntemlerle çevreye duyarlı üretimin hız kazandığı son 20 yılda, mordan baskı tekrar uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye'de bu mordan baskı yöntemini uygulayan tek sanatçının Beste Bonnard olduğu tespit edilmiş olup, bu teknik kendisi tarafından verilen atölye çalışmalarında öğrenilmiştir. Kendisiyle röportaj yapılarak gerekli tüm bilgiler alınmıştır. Geleneksel motiflerden yola çıkılarak yapılan yedi tasarım iç mekan tekstil ürünlerine uygulanmıştır. Kalıp/ağaç baskı olarak yapılan tasarımlar bambu ağacı üzerine lazer kesimle yapılmıştır. Sürdürülebilirlik açısından da önem arz eden mordan baskı yönteminin daha fazla kişiye ulaşması en büyük amaçtır. Pamuklu kumaş üzerine yapılan uygulamalarda, şap, demir sülfat ve bakır sülfat mordanları kullanılmıştır.