Badem yetiştiriciliğinde malçlama ve alevleme uygulamalarının yabancı ot kontrolü ve kültür bitkisi performansına etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışması ile ülkemizde ilk defa, yeni tesis badem bahçesinde sorun olan yabancı otların kontrolünde farklı malç ve alev uygulamaları konvansiyonel kimyasal mücadele ile kıyaslamalı olarak incelenmiş, uygulamaların ağaç gelişimi ve bazı meyve parametreleri açısından etkilerine bakılmıştır. Bu amaçla denemede; iki farklı renkte (siyah ve beyaz) polietilen naylon, siyah renkli taban örtüsü ve malç tekstili ve badem kabuğu olmak üzere beş farklı malç materyali, uygulama eşiği % 20 ve % 30 kaplama alanı olmak üzere iki farklı alev uygulaması, kimyasal mücadele (glyphosate) ve kontrol olmak üzere dokuz uygulama yer almıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak Antalya ili, Manavgat ilçesinde yer alan 300 dekarlık badem bahçesi içerisinde 2019 ve 2020 yıllarında yürütülmüştür. Denemede uygulamaların yabancı ot yoğunluğu, kaplama alanı, yaş ve kuru ağırlıkları üzerine etkileri incelenmiştir. Ayrıca uygulamaların toprak sıcaklığı, kültür bitkisinin su potansiyeli, boyu, gövde çapı, sürgün boyu ve çapı, klorofil miktarı ve meyve ile ilgili parametrelere etkisi belirlenmiştir. Yapılan gözlemler ve sayımlar sonucunda malç tekstili, taban örtüsü ve siyah ve beyaz polietilen malçlar yabancı ot çıkışını tamamen engellemiştir. Herbisit, badem kabuğu malç, alev-1 ve alev-2 uygulamaları kontrole oranla yabancı ot yoğunluğunu sırasıyla % 86,5, % 66,9, % 46,2, % 31,1 oranında, yabancı ot kaplama alanını ise % 77,6, % 76,9, % 69,3, % 60,7 oranında azaltmıştır. Alev uygulamaları karşılaştırıldığında % 20 yabancı ot kaplama alanının eşik kabul edildiği alev-1 uygulamasının mücadele için daha uygun olduğu saptanmıştır. Alev uygulamaları yabancı otlarla mücadelede tek yıllık türlerde tam başarı sağlarken çok yıllık türlerin kaplama alanı ve yoğunluğunu azaltmıştır. Uygulamaların bitki gelişim parametrelerine etkisine bakıldığında; bitki boyu, sürgün boyu ve sürgün çapına etkisi en fazla olan uygulama beyaz polietilen malç bulunurken gövde çap kalınlığına etkisi en fazla olan uygulama ise beyaz polietilen ile birlikte malç tekstili olmuştur. Kabuklu ve iç meyve boyu bakımından en iyi sonuçlar taban örtüsü ve alev-2 uygulamalarından elde edilmiştir.