Raket sporlarında rölatif yaş etkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Çalışmanın amacı, ülkemizde 2018 yılında aktif olarak müsabık spor hayatlarına devam eden raket sporcuları arasındaki rölatif yaş etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Yaşları 5 ile 85 arasında değişen 17134'ü badminton (7849 kadın ve 9285 erkek), 13606'sı masa tenisi (5164 kadın ve 8442 erkek), 182'si squash (71 kadın ve 111 erkek) ve 26554'ü tenis (12380 kadın ve 14174 erkek) olmak üzere toplamda 57476 raket sporcusu çalışmada değerlendirilmiştir. Sporcular doğum ayları esas alınarak dört gruba ayrılmıştır (Q1=Ocak-Mart; Q2=Nisan-Haziran; Q3=Temmuz-Eylül; Q4=Ekim-Aralık). Oluşturulan gruplardaki yanlılıkları tespit etmek için Chi-square goodness-of-fit testleri kullanılmıştır. Her branştaki her yaş grubu hem ayrı ayrı hem de bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca rölatif yaş etkisindeki muhtemel cinsiyet farklarını görebilmek için analizler iki cinsiyet için ayrı ayrı tekrarlanmıştır. Grupları birbirleriyle karşılaştırmak için, Odds Ratios (OR) ve 95% Confidence Intervals (95% CIs) kullanılmıştır ve her bir çeyrek bir diğeri ile karşılaştırılmıştır. Bulgular: Tüm raket sporcuları arasında, istatistiksel olarak anlamlı ölçüde Q1 grubunun lehine dağılım yanlılıkları tespit edilmiştir (χ²=1007.301, df=3, p=.000). Branş bazında ise badminton, masa tenisi ve tenis sporcuları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilirken (sırasıyla; χ²=332.791, df=3, p=.000; χ²=152.970, df=3, p=.000; χ²=546.360, df=3, p=.000), squashta benzer bir durum söz konusu değildir (χ²=2.408, df=3, p=.492). Cinsiyet bağlamında da tüm raket sporcuları ve her bir branş ayrı değerlendirildiğinde Q1 grubunun lehine istatistiksel olarak anlamlı benzer sonuçlar tespit edilmiştir. Sonuç: Bu çalışma, Türkiye'de 2018 yılında aktif olarak müsabık spor hayatlarına devam eden raket sporcuları arasında rölatif yaş etsinin gözlendiğini ortaya koymaktadır. Konuya dair alan yazındaki önerilerle birlikte antrenörlerin yetenek seçimi ve antrenman planlanması bağlamında rölatif yaş etkisini göz önünde bulundurmaları gerektiği düşünülmektedir.