Acısu deresi'ndeki konvansiyonel su kirleticilerinin su kalite analizi simülasyon programı (WASP8) ile modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada Antalya ilinin yüzeysel su kaynaklarından biri olan Acısu Deresi'nin su kalitesi incelenip Su Kalitesi Analiz ve Simülasyon Programı (WASP) kullanılarak modellenmiş ve derenin su kalitesi yönetimine yönelik bir çalışma amaçlanmıştır. Acısu Deresi üzerinde 12 adet izleme istasyonu belirlenip bu izleme noktalarında 1 yıl süre ile aylık periyotlarda yerinde ölçümler gerçekleştirilmiş ve numuneler alınarak analizler yapılmıştır. İzleme programı fizikokimyasal (çözünmüş oksijen, sıcaklık, pH, iletkenlik, nitrit azotu, nitrat azotu, fosfor vb.), bakteriyolojik (toplam koliform, fekal koliform, fekal streptokok ve Escherichia koli) parametreler ve pestisitler ile gerçekleştirilmiştir. Öncelikle su kalite modelinin kalibrasyon ve doğrulaması yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, mevcut durum ve su kalitesine yönelik senaryolar kapsamında incelenmiş ve karşılaştırılması yapılmıştır. Senaryolar kapsamında noktasal kirlilik yüklerinin %25 artış ve azalması ile yayılı yüklerin %25 artış ve azalması durumları incelenmiştir. Kirlilik yüklerinin karşılaştırıldığında Acısu Deresi'ni en çok etkileyen parametrelerin toplam azot (TN), toplam fosfor (TP) ve bakteriyolojik parametreler olduğu belirlenmiştir. Azot ve fosfor formları ile bakteriyolojik kirlilik dikkate alındığında kirlilik kaynaklarının bölgedeki hayvancılık faaliyetleri, arıtma tesislerinden gelen atıksu deşarjları, kentsel alanlar ve foseptikler olduğu gözlemlenmiştir. Tez çalışmasında, Acısu Deresi'nin su kalitesi ve miktarı deterministik bir model kullanılarak dinamik olarak modellenmiş, farklı kirlilik artış ve azalma senaryoları geliştirilerek Acısu Deresi'nin bu olası senaryolar karşısındaki akıbeti incelenmiş ve Acısu Deresi'nin su kalitesinin arttırılması adına çözüm önerileri sunulmuştur.