Uşak yöresi halk türkülerinin belirli özellikler açısından incelenmesi

Abstract

Türk halk müziği, derinliği asırlar öncesine tarihlenmiş bir kültür ögesi olarak, gelenekselliğinden dolayı içinde yörelere göre şive farklılıkları barındırsa da halk tarafından belli şekle kavuşturulduğundan dili anlaşılır ve sadedir. Buna bağlı olarak Türk halk müziğini dinleyen insan, kelime dağarcığını zenginleştirirken, Türk dilinin özünü de geleceğe taşımaktadır. Kendi de kültürün bir parçası olan Türk halk müziği, asırlardır Türk toplum hayatının çeşitli yönleri ile beraber milletin duygusunu ve aynı zamanda birçok kültür ögesinin de aktarımına yardımcı olduğu gibi yeniden üretim aracı olarak da görülmektedir. Uşak yöresinde Türk halk müziğinin çalgı, tavır, icra, ritim(usul), ezgi, makamsal dizi, şiir özelliklerinin incelendiği bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama ile kaynak tarama şeklinde ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örnekleme yöntemi ile Uşak yöresindeki bilgi sahibi kişilere ulaşılarak yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Çalışma kapsamında derlenen 24 türkü yörenin müzikal belleğine kazandırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada Uşak ilinin tarihine, coğrafi özelliklerine, müzikal geçmişine, müzik kültürüne ve THM özelliklerine de yer verilmiştir. Bu çalışmada Uşak'ın müzikal tür anlamında zeybek yöresi olduğu ve uzun havaları bağlamında teke yöresi ile bir geçiş noktasında bulunduğu, ezgilerin 13 farklı makamsal dizi özelliği gösterdiği, ritmik incelemede zeybek yöresine özgü, türü belirleyen ritmik unsurlara sahip olduğu, türkü sözlerinde genel olarak aşk, ayrılık, özlem konularının işlendiği, yörede 5 farklı müzik pratiğinin bulunduğu, oyunlu türkülerin yöreye özgü oyun özelliklerinin olduğu, yöre içinde çıkılan alan araştırmalarında TRT repertuvarında bulunmayan 24 halk türküsünün bulunduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.