Sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi

Abstract

21.yüzyılın gerekliliklerine uygun becerilerle bireyler yetiştirmek tüm toplumlardaki eğitim ve öğretim kurumlarının temel hedefleri arasındadır. Bu bağlamda çeşitli kurumlar ve kuruluşlar tarafından 21.yüzyıl becerileriyle ilgili belirli standartlar geliştirilmiştir. Bu araştırmada, sosyal bilgiler dersi öğretim programında (özel amaçlar, yetkinlik alanları, temel beceriler, değerler eğitimi, programın uygulanmasında dikkat edilecek hususlar, öğrenme alanları) ve 4, 5, 6, 7 sınıf kazanımları ile ders kitaplarında 21.yüzyıl becerilerine nasıl yer verildiği incelenmiştir. Bu çalışmada nitel çalışma desenlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve 4,5,6,7 sınıf ders kitaplarıdır. Araştırmada sosyal bilgiler dersi öğretim programının incelenebilmesi için öncelikle nitel veri toplama aracı olarak doküman analizinden yararlanılmıştır. Doküman analizinde Partnership for 21 Century Skills (P21) sınıflandırması dikkate alınarak oluşturulmuş 21. yüzyıl becerileri seçilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretim programının amaç, yetkinlik, beceri, değerler, öğrenim alanları, uygulamada dikkat edilecek hususlar açısından değerlendirildiğinde sosyal bilgiler dersi öğretim programında en çok yer verilen becerilerin; problem çözme ve eleştirel düşünme, iletişim ve iş birliği, bilgi okuryazarlığı becerileri olduğu gözlemlenmiştir. En az yer verilen beceriler ise üretkenlik, girişimcilik, esneklik ve uyum, medya okuryazarlığı becerileridir. Esneklik ve uyum becerisi harici 21.yüzyıl becerileri açısından birçoğuna yeşerildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgular ışığında sosyal bilgiler ders kitapları ve öğretim programının öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerinin geliştirilmesine yönelik zenginleştirilmesi ve 21. yüzyıl becerileri açısından kapsayıcı nitelik kazandırılması önerilmektedir.