Durumlu öğrenme kuramı ve bilişsel çıraklık yaklaşımı ile ilgili yayınlanmış çalışmaların incelenmesi (1990-2020 arası)

Abstract

Bu araştırmada, 1990-2020 yılları arasında yayınlanan durumlu öğrenme, bilişsel çıraklık ve koçluk kavramları ile ilgili yayınlanmış doktora ve yüksek lisans tezleri incelenmiştir. Çalışma sistematik derlemedir. Araştırmada veri toplama tekniği olarak doküman analizi kullanılmış, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği seçilmiştir. Araştırma evrenini YÖK Tez'de yayınlanan durumlu öğrenme, bilişsel çıraklık ve koçluk anahtar kavramlarından en az birini içeren 79 tez oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi olarak amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır ve bunun sonucunda tam sayıma ulaşılmıştır. Verilerin toplanıp sınıflanmasında araştırmacı tarafından oluşturulmuş "Yayın Sınıflama Formu" kullanılmıştır. Form, tez künyesi (Çalışmanın türü "Doktora tezi-Yüksek lisans tezi", yıl, yayınlandığı üniversite, yazarın cinsiyeti), odakta olan disiplin, araştırma yaklaşımları (Nicel, nitel, karma), araştırma yöntemleri (Deneysel/deneysel olmayan, etkileşimli/etkileşimsiz, karma) veri toplama araçları (Anket/ölçek, başarı testi, tutum/algı/kişilik/yetenek testleri, görüşme (Mülakat), gözlem, alternatif değerlendirme araçları, doküman), örneklem büyüklükleri, örneklem türü (Öğrenci, öğretmen, öğretmen adayı, diğer) ve kademeleri (Okulöncesi, ilköğretim, ortaöğretim, üniversite), veri analiz yöntemleri (Nicel, nitel) olmak üzere toplamda 6 kısımdan oluşmaktadır. Elde edilen veriler doktora ve yüksek lisans tezleri olmak üzere ayrı ayrı tablo ve grafikler ile ortaya konmuştur. Elde edilen bulgulara göre, incelenen kavramlarla ilgili yapılan tez çalışması sayısının yıllara göre artış gösterdiği, kadın araştırmacıların erkek araştırmacılara oranla daha fazla tez çalışmasında bulunduğu, tezlerde odak disiplinin eğitim ve öğretim ağırlıklı olduğu, doktora ve yüksek lisans tezlerinde en çok nicel yaklaşımların ve anket/ölçek veri toplama araçlarının kullanıldığı, yüksek lisans tezlerinde en çok nicel/deneysel olmayan araştırma yöntemlerinin ve anova/ancova veri analiz yönteminin kullanıldığı, doktora tezlerinde en çok nicel/deneysel araştırma yöntemlerinin ve ortalama/standart sapma veri analiz yöntemi kullanıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır.