Abdallar üzerine etnografik bir alan araştırması: Antalya Abdalları, kültür, kimlik ve toplumsal değişme

Abstract

Bu çalışmanın konusunu Antalya'da yaşayan Abdallar topluluğu oluşturmaktadır. Türkçe konuşan ve Alevilik Bektaşilik inancına sahip Abdallar, yaşam tarzı, inanç ve değerler bakımından zengin bir kültürel içeriğe sahip olmuşlardır. Araştırmanın amacı Abdallar üzerine yapılan akademik ve bilimsel çalışmalara Antalya Abdalları ile ilgili tarihsel vesikalar ve alan araştırmasından elde edilen bulguların yorumlanması sonucu katkı sağlayabilmektir. Çalışmada, göçebelikten yerleşik hayata geçmiş olan Abdallar topluluğunun kültürel ve ekonomik yaşamında nasıl bir değişikliğin meydana geldiği temel problemine cevap aranmıştır. Araştırma, etnografik modele dayanmakta olup, Antalya'da yaşayan Abdallar topluluğu ile sınırlıdır. Araştırmada derinlemesine görüşme, katılımlı gözlem ve doküman incelemesi gibi veri toplama araçları kullanılarak veriler toplanmış, toplanan veriler anlam, içeriklerine göre sınıflandırılarak yorumlamacı paradigma bağlamında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda yerleşik düzene geçiş Abdalların başta aile kurumu olmak üzere, inanç, ekonomi, eğitim, boş zaman kavramı ve politik görüşleri üzerinde bir takım değişim ve dönüşümlere yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır. Abdal kimliğini oluşturan en önemli unsurların Abdalların kendi aralarında konuştukları dil, çalgıcılık, Alevilik inancı, Atatürkçülük ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti Vatandaşlığı olduğu tespit edilmiştir. Abdalların genel olarak eğitim düzeylerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmakla birlikte Abdalların grup içi evlilik yapısına sahip oldukları tespit edilmiştir. Tek eşlilik tipinin yaygın olduğu Antalya Abdallarının doğum, isim koyma, cenaze ve askere uğurlama geleneklerinde Alevilik ve Bektaşilik inancının belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Akdeniz coğrafyasında, Antalya yöresinde böylesine bir toplumsal grubun varlığının etnografik boyutuyla ortaya çıkarılması düşünsel ve kültürel açıdan büyük bir zenginlik ve kültürel çeşitlilik kaynağıdır. Bu çalışmanın Akdeniz uygarlıkları ve Akdeniz medeniyeti sahasına da sosyolojik ve felsefi yönden katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.