Özet:
Araştırmada, levrek yetiştiriciliğinde Avrupa'da, Yunanistan'dan sonra ikinci sırada yer alan ülkemizdeki kuluçkahanelerin damızlık topladığı bölgelerdeki genetik yapının ve akrabalık ilişkilerinin tespit edilerek, bu doğrultuda ileride yapılacak ıslah çalışmalarına temel oluşturacak bilgilerin toplanması amaçlanmıştır. Türkiye'nin Akdeniz ve Ege Denizi'nde ticari kuluçkahanelerin levrek balığı damızlık temin ettiği 5 popülasyonun genetik yapısı,Yunanistan ve Atlantik Okyanusu'ndan temin edilen 2 popülasyon ile(7 popülasyondan toplam 305 birey)ve 10 mikrosatelit lokus ile tespit edilmiştir. Mikrosatelit lokuslarının amplifikasyonu 10'lu Multipleks Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR)ile yükseltgenerek yapılmıştır. Mikrosatelit lokuslarının alel uzunlukları ABI 3730xl (Applied Biosystem, KANADA) kapilar elektroforez cihazı ile tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada 5 farklı popülasyondan toplanan levrek balığı örneklerinin morfolojik farklılıkları Temel Bileşen Analizi (TBA) Diskriminant Analizi (DA) ile tespit edilmiş olup bu morfolojik farklılıklar genotipik farklılıklarla karşılaştırılmıştır. Diskriminant analizi sonucuna göre Doğanbey ve Homa popülasyonlarının morfolojik olarak birbiri ile benzerlik gösterdiği, morfolojik olarak Köyceğiz ve Beymelek popülasyonlarının, diğer popülasyonlardan ayrıldığı tespit edilmiştir.Yapılan genotipik incelemenin istatistiksel analizleri sonucunda, diğer popülasyonların aksine Köyceğiz popülasyonunun Hardy-Wienberg dengesinde olduğu (Fis0,036 P<0,05) ayrıca bariyer testi sonucuna göre Köyceğiz popülasyonunun diğer popülasyonlardan izole bir yapı içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra Homa ve Doğanbey popülasyonlarının yakın akrabalık ilişkisi içinde olduğu(Fst0,00347P<0,001), Yumurtalık popülasyonunun Doğanbey popülasyonu ile yakın ilişkide olduğu tespit edilmiştir (Fst0,01431P<0,001).Bu durum,DA genetik uzaklık analizi ile ve faktöriyel benzerlik analizi ile benzerlik göstermiştir. DA ve Fst matriksleri ayrı ayrı coğrafik uzaklık matriksi ile mantel testine tabi tutulmuş ve her iki matriks karşılaştırmasına göre popülasyonlar arası ilişkinin coğrafik uzaklıkla ilişkili olduğu tespit edilmiştir (sırasıyla r=0,952 ve r=0,888 P<0,001). Tüm popülasyonlar arasında uygulanan genetik yapı analizi sonucuna göre Yunanistan popülasyonundaki bireylerin, Atlantik popülasyonundaki bireylerle benzerlik gösterdiği,Atlantik popülasyonu ile Yumurtalık popülasyonunun diğer yerli popülasyonlara göre daha çok benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Popülasyonlararası gen akışı sonuçları diğer analiz sonuçlarını desteklemekte, Homa ve Doğanbey popülasyonları arasında en çok gen akışı olduğu 71,74 ancak Köyceğiz popülasyonunda ise diğer popülasyonlarla arasında çok düşük bir gen akışı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre, ülkemizde levrek balığı ıslah çalışmaları için en uygun popülasyonun Hardy-Weinberg dengesinde oluşu ve diğer popülasyonlardan daha izole olması nedeniyle genetik yapısının daha iyi korunmuş olmasından dolayı Köyceğiz popülasyonun olduğu tespit edilmiştir.
