Özet:
Bu çalışmanın amacı ortaokulda öğrenim gören Suriye uyruklu öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarında kelime hazinelerini belirlemek ve kelime hazinelerini etkileyen değişkenleri ortaya çıkarmaktır. Bu çalışma, nitel araştırma yaklaşımında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Antalya'nın Kepez ve Muratpaşa ilçelerinde öğrenim gören 41 Suriyeli öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu ve kompozisyon kâğıdı kullanılmıştır. Veriler tek bir uygulama yapılarak toplanmıştır. Öğrencilerden elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Bu çalışmada verilerin analizi sonucunda öğrencilerin toplam, farklı, aktif kelime kullanımlarının okullara ve sınıf seviyelerine göre değiştiği ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sınıf düzeylerinin öğrencilerin kelime hazinelerine bir etkisi olmadığı görülmüştür. Bu araştırmada altıncı sınıflar en yüksek, sekizinci sınıflar en düşük kelime hazinesine sahip gruptur. Öğrenciler arasında farklı ve aktif kelime kullanımında çok fazla fark yoktur. Bu da öğrencilerin kelime çeşidi açısından hemen hemen aynı kelimeleri bildiklerini göstermektedir. Öğrencilerin kullandıkları kelimelerin sıklığına bakıldığında yetersiz düzeyde kelime ile yazı yazdıkları görülmektedir. Suriyeli öğrencilerin Türkçede sıklıkla kullanmaları gereken kelimelerin birçoğunu kullanmadıkları ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda sosyo-ekonomik düzeyin öğrencilerin kelime hazinelerine etki etmediği görülmüştür. Araştırmada sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan öğrencilerin kelime hazineleri ortalaması en yüksek çıkmıştır. Cinsiyetin öğrencilerin kelime hazinelerine etki ettiği ortaya çıkmıştır. Kız öğrencilerin kelime hazinelerinin erkek öğrencilere göre kayda değer şekilde fazla olduğu görülmüştür. Öğrencilerin Türkiye'de yaşama sürelerinin artması ile kelime hazinelerinin de arttığı araştırmanın sonuçları arasındadır. Öğrencilerin Türkiye'de öğrenim görme sürelerinin kelime hazinelerine etki ettiği görülmüştür. Ama daha önce Türkiye'de okula hiç gitmeyen öğrencilerin kelime hazineleri ortalaması bunun aksi yönünde bir durumu ortaya koymuştur. Sonuç olarak Suriyeli öğrencilerin Türkçe yazılı anlatımlarında kelime hazinelerinin yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin kelime hazinelerinin cinsiyeti, Türkiye'de yaşama süreleri ve Türkiye'de öğrenim görme süreleri durumlarından etkilendiği ortaya çıkmıştır.
