Abstract:
Amaç: Yüksek enerjiler kullanılarak yapılan foton radyoterapisi uygulamalarında, lineer hızlandırıcı yapısındaki malzemelerde kullanılan ağır metaller ve oda içindeki materyaller sebebiyle oluşan etkileşimler sonucunda çok sayıda ve farklı tiplerde radyoaktif parçacıkların ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu çalışmada, birincil ışınlama bölgesinde tedavi sırasında hastanın maruz kalabileceği partikül sayısının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Rando fantomdan alınan bilgisayarlı tomografi (BT) görüntülerinin üstüne, farklı enerjiler ile kama filtrelerden veya segmentlerden yararlanılarak oluşturulan tedavi planları kullanılarak, 6 adet indiyum yaprakçığı hedef hacim içerisinde düzenli bir şekilde konumlandırılarak ELEKTA Synergy ve ELEKTA Synergy Platform modelli lineer hızlandırıcılar ile ışınlanmıştır. Germanyum yarıiletken dedektörü ve Maestro analiz programı kullanılarak gama spektrumu oluşturulmuştur. Belirli enerjideki bir pike bakılarak dedektör tarafından sayılan toplam partikül sayısı elde edilmiştir. Bulgular: Medikal lineer hızlandırıcı ile yapılan ışınlamalar sonucunda, yüksek enerjiler kullanıldığında çeşitli etkileşimlere bağlı olarak ortaya çıkan partikül sayısının, enerji değeri arttıkça yükseldiği saptanmıştır. Segmentli planlarda 18 MV ile ışınlanan yaprakçıklardan alınan ölçüm sonuçları, en yüksek değerde çıkmıştır. 18 MV segmentli, 18 MV kama filtreli, 10 MV kama filtreli ve 10 MV segmentli planlar için partikül sayısı ölçüm değerleri sırasıyla; 1528±42, 970±33, 93±12 ve 62±11 olarak tespit edilmiştir. Sonuç: Yüksek enerjili radyoterapi sırasında oluşabilecek partikül etkileşimleri sonucunda istenmeyen radyasyon açığa çıkabilir. Farklı planlama teknikleri ve daha yüksek enerjiler kullanıldığında ise bu durumun oluşabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
