Turist odaklı restoranlar üzerine bir olgubilim çalışması

Abstract

Hayatın her aşamasında olduğu gibi turistik etkinliklerde de yemek oldukça önemli bir anlam taşımaktadır. Turistler evlerinden uzak oldukları bu dönemde yeme içme ihtiyaçlarını çoğunlukla restoranlardan karşılamaktadır. Turistik bir destinasyondaki restoranlar turistlerin istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için çaba göstermektedir. Son yıllarda çoğunlukla turistlerin talep ve beklentilerine göre hareket eden restoranların biçimlenmeye başladığı bilinmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı bu biçimlenmeler sonucu ortaya çıkan turist odaklı restoran olgusunu anlamaktır. Bu amaç doğrultusunda geliştirilen sorular şu şekilde belirlenmiştir: - Turist odaklılık olgusu bağlamında bir turistik destinasyondaki restoranlar nasıl sınıflandırılabilir? - Turistik bir destinasyonda turist odaklı restoranların ortaya çıkışını etkileyen faktörler nelerdir? - Bir turizm destinasyonunda faaliyet gösteren turist odaklı restoranların karakteristik özellikleri nasıl tanımlanabilir? Araştırma sorularının cevaplanması için nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanılmıştır. Araştırma alanı ülkemizin önemli turizm merkezlerinden olan Antalya'nın Alanya ilçesi olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak odak grup görüşmesi, görüşme, doküman incelemesi ve gözlem birlikte kullanılmıştır. Görüşme formunun oluşturulması için ilk olarak odak grup görüşmesi (6 kişi) yapılmıştır. Odak grup görüşmesi bulgularından yararlanılarak görüşme formu oluşturulmuştur. Amaçlı ve kartopu örnekleme yöntemlerini birlikte kullanarak Alanya'da yerleşik yabancı (5 kişi), restoran işletmecisi (5 kişi), yerel halk (4 kişi), yerel yönetim (2 kişi) ve mutfak şefinden (2 kişi) oluşan toplam 18 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler araştırmanın ana veri kaynağını oluşturmaktadır. Görüşme bulgularını desteklemek için restoran menüleri (39 adet) ve Tripadvisor sitesinde kullanıcılar tarafından yapılan restoran yorumları (1038 yorum) incelenmiştir. Yorumları analiz edilen bu restoranlar yerinde de ziyaret edilerek fiziki özellikleri bakımından gözlemlenmiştir. Araştırmada toplanan verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Bulgular restoranların açılma amaçları, restoranların yapısını etkileyen faktörler, restoranların sınıflandırılması ve restoranların karakteristik özellikleri olmak üzere dört ana kategoride toplanmıştır. Turist odaklı restoranların ana ve ikincil amaçlar olmak üzere iki temel nedenden dolayı açıldıkları; turizm, devlet planlamaları ve paydaşlardan etkilendikleri anlaşılmıştır. Yerel halk ve turist etkileşimine bağlı olarak altı farklı türe ayrıldığı görülmüştür. Bu altı restoran türünün iki tanesi turist odaklı olup, kendi içinde bağımsız ve otel restoranı olarak ikiye ayrılmıştır. Turist odaklı restoranlar ayrıca konum, hizmet süresi, fiziksel özellikler, menü ve yemek özellikleri ile çalışanların özellikleri olmak üzere altı alt kategoride incelenmiştir. Sonuç itibariyle bu araştırmanın, turist odaklı restoran olgusuna açıklık getirerek alanyazına katkı sağladığı düşünülmektedir.