Liseye giriş sınavı (LGS)’nın yönetici, öğretmen, öğrenci ve veliye göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmayla, yürürlüğe konulma gerekçelerine bağlı olarak LGS' nin hedeflerinin, merkezi sınav sonuçlarına göre yapılan sıralamalarda farklı gruplarda ve türde bulunan okullardaki idareci, öğretmen, öğrenci ve veliye göre gerçekleşme oranlarının belirlenmesi ile bu oranların okulun sıralamada bulunduğu gruba ve türe göre karşılaştırılarak, değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yöntem olarak nicel ve nitel araştırma modellerinden faydalanıldığı karma modelde bir tarama araştırması olan çalışmaya, her bir okuldan 2 yönetici, 2 okul rehber öğretmeni, 10 branş öğretmeni, 50 8. sınıf öğrencisi ve 50 öğrenci velisi olmak üzere toplam 456 katılımcı dahil olmuştur. Araştırmaya katılan gruplara, MEB (2010) "Seviye Belirleme Sınavı Değerlendirmesi" çalışmasında kullanılmış veri toplama araçlarının, alan taraması sonrası oluşturulan madde havuzundan da yararlanılarak uzman ve danışman görüşleriyle LGS'ye göre uyarlanması ile oluşturulan kâğıt-kalem testleri niteliğinde yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve açık uçlu sorulardan oluşan veri toplama araçları uygulanmıştır. Uygulama sonunda elde edilen verilere yüzde (%), frekans (f) dağılımları, aritmetik ortalamaları (X ̅), t-Testi, Mann-Whitney U Testi ve tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) testleri uygulanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen bulgulardan, öğrencilerin öncelikli olarak devlet okullarında verilen DYK, özel okullarda ise ders sonrası yapılan etütlere katıldığı tespit edilmiştir. Özel ders alan öğrencilerin sayısına baktığımızda özel okulda okuyan öğrencilerden özel ders alanların oranı, devlet okullarında okuyan öğrencilerden özel ders alanların oranından fazla olduğu belirlenmiştir. Ayrıca devlet okullarında da okulun merkezi sınavlarda gösterdiği başarı arttıkça okuyan öğrencilerden özel ders alanların oranının da arttığı tespit edilmiştir. Veliler, çocuklarının düzenli ders çalışmalarını sağlamak ve çocuklarının okul dışında kalan zamanını LGS için değerlendirmelerini istemeleri çocuklarını okul dışı kaynaklara yönlendirmelerinin en önemli nedenleri olarak belirtmişlerdir. Öğrenciler ise, düzenli ders çalışmaya duydukları ihtiyaç, LGS'ye nasıl çalışacaklarını bilmemeleri ve ailelerinin okul dışında kalan zamanını LGS için değerlendirmelerini istemesini LGS'ye hazırlık için okul dışı kaynaklara yönelme sebebi olarak ifade etmişlerdir. Elde edilen sonuçlara baktığımızda, merkezi sınavların genel olarak stres düzeyini arttırdığı tespit edilmiştir. Uygulanan sınavlardan TEOG'un diğer merkezi sınavlara göre sınav stresini ve kaygıyı azalttığı tespit edilmesinin nedeni olarak, uygulamadaki farklılıklar gösterilmiştir. Sınav sisteminin değişmesi ile birlikte öğrencilerin başarısız olma kaygıları, yorgunluk hissi, uyku problemleri, ailelerini hayal kırıklığına uğratma yönündeki korkularının arttığı, velilerin ise aile içi stres ve gerginliklerin arttığını tespit edilmiştir. LGS'nin öğrencilerin sosyal, sportif ve kültürel faaliyetlere katılımını arttıracağı öngörüsünün gerçekte yer bulmadığı, LGS ile birlikte bu tarz faaliyetlere katılımların azaldığı belirlenmiştir. LGS'nin öğrencilerde olduğu gibi velilerinde çocuklarıyla birlikte sosyal, sportif ve kültürel faaliyetlere katılımını artacağı öngörüsünün gerçekte yer bulmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca LGS' nin aile bütçesi üzerine etkisinin olumsuz olduğu, ailelerin çocukları için yaptıkları eğitim harcamalarını hiç azaltmadığı tespit edilmiştir. Devlet okullarının merkezi sınav sonuçlarına göre yapılan sıralamaları ile velilerin aylık eğitim harcamaları arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca merkezi sınavlarda gösterdiği başarıya göre alt ve üst grupta bulunan devlet okullarında okuyan 8. sınıf öğrencilerin ailelerinin aylık eğitim harcamaları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin okula verdikleri önemin, öğretmene verdikleri önemin ve ders çalışmaktan hoşlanma düzeylerinin, derse aktif katılımlarının azaldığını da araştırma sonucunda elde edilen diğer sonuçlardır.