Özet:
Bu çalışma, enkopretik çocukların annelerinin ruhsal durumlarının ve yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada veriler, 18 yaş altı enkopretik çocuğu olan annelere yönelik güçlükleri ve demografik özellikleri belirlemek amacıyla hazırlanmış soru formu ve SCL-90-R kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma, Antalya'da Çocuk Psikiyatri Polikliniği bulunan Akdeniz Üniversitesi Hastanesi ve Antalya Devlet Hastanesi'nde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini enkopretik çocuğu için bu hastanelerin çocuk psikiyatri polikliniğine başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 70 anne oluşturmuştur.Verilerin değerlendirilmesi SPSS-13 paket programı kullanılarak yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede, tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare önemlilik testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırmaya katılan annelerin yaş ortalaması 34.39±5.7'dir. Annelerin %92.9' u evli olup, %72.9'u ev hanımıdır. Annelerin yalnızca %10'u üniversite mezunudur. Çocukların % 80'i anne ve babası ile yaşamaktadır ve %74.3'ünün eğitimi ve bakımı ile anne tek başına ilgilenmektedir.SCL-90-R sonuçlarına göre annelerin genel belirti düzeyi ortalaması 1,21±0.56'dir. Ruhsal belirti alt testlerinde en yüksek ortalama kişilerarası duyarlılık (1,37±0,66) boyutuna ait bulunmuştur. Somatizasyon (1,33+0.68), öfke-düşmanlık (1,31±0,79) ve obsesif kompulsif (1,30±0,68) puan ortalamalarının da diğer alt testlere oranla daha yüksek olduğu saptanmıştır.Annelerin ifadelerine göre, enkoprezisin ortalama başlangıç yaşı beş olarak bulunmuştur. Çocukların %20' sinin haftada 1-2 kez kaka kaçırdığı saptanırken, %25.7' sinin haftada 3-4 kez, % 35.7'sinin günde 1-2 kez, %18.6'sının günde 3-4 kez kaka kaçırdığı saptanmıştır. Annelerin %84.3'ü koku ile ilgili güçlükler, %71.4'ü kakalı çamaşırla ilgili güçlükler, %38.6'sı çocuğunun, %35.7'si kendisinin sağlığıyla ilgili güçlükler yaşadığını belirtmiştir. Annelerin yaşının, eğitim durumunun, mesleğinin, medeni durumunun ve sahip olduğu çocuk sayısının yaşadığı güçlükler üzerine etkisi olmadığı saptanmıştır.Bu çalışma, hemşirelere ve diğer sağlık çalışanlarına, enkopretik çocuğu olan annelerin yaşadıkları güçlüklerle başetme yeterliliklerini arttıracak uygun müdahaleleri belirlemelerinde önemli veriler sağlamıştır.
