Özet:
Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma (DBBHL) klinik, morfolojik ve sitogenetik özellikler bakımından heterojendir. Non-Hodgkin lenfomaların en sık karşılaşılan agresif seyirli tipidir. Lenfomanın tedavi stratejilerinden biri olan immünoterapi, immün kontrol noktası inhibitörlerini hedef alır. Birçok hastalıklara ilişkin PD-1, PD-L1, CTLA-4 ve CD80 genlerinin araştırılması fenomen haline gelmiştir. Bu tezin amaçları DBBHL'de i) çeşitli kanser türleriyle önemli ilişkileri olan bu dört genin polimorfizmleri incelemek, ii) gözlenen genetik varyantların mRNA ekspreyon ve protein seviyeleriyle korelasyonunu değerlendirmek, iii) bulgular doğrultusunda hastalığın patogenezine katkıda bulunmaktır. Yöntem: Bu araştırmada, 20 kişilik hasta grubuyla aynı yaş ve cinsiyette olan 20 kişilik kontrol gruplarına ait periferik kan örneklerinden DNA dizileme yöntemi kullanılarak PD-1, PD-L1, CTLA-4 ve CD80 genlerindeki ilgilenilen polimorfizmler saptandı. Gerçek Zamanlı Kantitatif PZR yöntemi kullanılarak hedef genlerin ifade seviyeleri belirlendi. Akış Sitometri yöntemiyle hedef hücrelerin ekspresyon (%) düzeyleri değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde IBM SPSS Statistics for Windows Version 22 ve R.3.3.2 yazılımlarından yararlanıldı. Bulgular: Hastalarda PD-1, PD-L1 ve CTLA-4 ekspresyon seviyesi, kontrol grubuna göre daha yüksekti. PD-1 (rs2227981), PD-L1 (rs4143815) ve CTLA-4 (rs231775) polimorfizmleri, bu genlerin ekspresyon seviyeleriyle ilişkili olabilir. Akış Sitometri sonuçlarına göre hastalarda kontrol grubuna kıyasla sadece CD4+PD-1+ ve CD4+PD-L1+ hücre ekspresyon (%) düzeyleri anlamlı bulundu. Sonuç: DBBHL'de PD-1, PD-L1 ve CTLA-4 gen polimorfizmleri ve buna bağlı PD-1, PD-L1 ve CTLA-4 ifadelerinin tespiti önemlidir. Elde ettiğimiz bulgular ışığında, bu genlerin DBBHL patogenezinin ve prognozunun anlaşılmasına katkı sağlayabileceğine inanmaktayız.
