Özet:
Çalışmamızda gıda katkı maddesi olarak kullanılan sodyum metabisülfitin, öğrenme ve uzaysal hafıza üzerindeki etkilerinin ve olası etkilerde araşidonik asit, COX-2, PGE2 sinyal yolağı ile PGE2'nin reseptör subtipinin katkısının olup olmadığının araştırılması planlanmıştır. Yöntem: 3 aylık erkek Wistar sıçanlar kontrol (K), S100 ve S260 olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Kontrol grubuna musluk suyu, S100 ve S260 grubuna ise sırasıyla 100 ve 260 mg/kg/gün dozunda sodyum metabisülfit içeren su 35 gün boyunca gavaj yoluyla verilmiştir. Sıçanlara öğrenme, uzaysal hafıza ve lokomotor aktiviteyi değerlendirmek için sırasıyla Morris su tankı (Morris Water Maze=MWM) ve açık alan (Open Field=OF) testi yapılmıştır. Sonrasında plazma S-sülfonat tayini için kan örnekleri alınmış, kandan arındırılan beyin dokuları çıkarılmış ve hipokampusları ayrılmıştır. Hipokampus dokularında AA ve PGE2 düzeyleriyle COX-2 aktivitesi tayin edilmiş, RT-PCR ile PGE2 reseptör subtiplerinin mesajcı RNA (mRNA) ekspresyonları analiz edilmiştir. Bulgular: Morris su tankı testinde 6. günde toplam alınan yol ve ortalama hız değerleri sülfit verilen gruplarda anlamlı derecede yüksek, ancak sülfit gruplarında hedef kadrana giriş sıklığı kontrol grubuyla karşılaştırıldığında anlamlı derecede düşüktür. Sülfit gruplarında açık alan testinde elde edilen toplam yol, ortalama hız değerleri ve plazma S-sülfonat ve AA düzeyi kontrol grubu ile kıyaslandığında yüksektir. COX-2 aktivitesiyle PGE2 düzeyinin sadece S260 grubunda anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, hipokampustaki PGE2'nin dört reseptör subtipinin mRNA ekspresyonları S100 grubunda anlamlı düzeyde artmıştır. Sonuç: Çalışmamızda sülfit alımına bağlı olarak uzaysal hafıza ve öğrenmenin bozulduğu, bu sürece AA, COX-2 ve PGE2 sinyal yolağının katkı sunduğu, sülfitin etkilerinde PGE2 reseptörlerinin katkısının maruz kalınan sülfitin dozuna bağlı olduğu ortaya koyulmuştur.
