Özet:
Bitkiler içerisinde çok sayıda biyoaktif bileşik barındıran canlılardır. Bitkilerin içerdiği fitokimyasallar bakımından oldukça önemli işlevleri vardır. Bu çalışmada Platanus orientalis L. (Doğu Çınarı) bitkisinin dal (kabuk), yaprak ve kozalak (meyve) gibi farklı kısımlarının su, etanol ve n-hekzan çözgenleri ile elde edilen ekstraktlarının antioksidan ve antibakteriyel özellikleri araştırıldı. Bitkinin farklı kısımlarından, soğuk infüzyon yöntemiyle etanol çözgeninde 3 adet (Grup-1), sokslet yöntemiyle su çözgeni ile 3 adet (Grup-2), etanol çözgeni ile 3 adet (Grup-3) ve n-hekzan çözgeni ile 3 adet (Grup-4) olmak üzere toplamda 12 adet ham ekstrakt elde edilerek numaralandırıldı. Ardından rotary evaporatör yardımıyla 40oC'de çözgenleri uçurulan ekstraktlar analizler için +4oC'de saklandı. Etanol ve su ekstraktlarının (Grup-1, Grup-2 ve Grup-3) fenolik bileşikleri U-HPLC-MS/MS (Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi-Kütle Spektrometresi) ile, n-hekzan ekstraktlarının (Grup-4) yağ asiti bileşimi ise GC-MS (Gaz Kromatografi-Kütle Spektrometresi) ile analiz edildi. Bitkinin 3 farklı kısmının pestisit içeriği GC-MS/MS ve LC-MS/MS ile belirlendi. Tüm özütlerin serbest radikallere karşı antioksidan etkileri antioksidan aktivite tayin yöntemleri olan DPPH (1,1-difenil-2-pikril hidrazil) testi, toplam flavonoid içeriği (TFC) testi ve hidroksil radikal temizlemedeoksiriboz testi ile belirlendi. Tüm ekstraktların antibakteriyel aktiviteleri Staphylococcus aureus ATCC 25923, Enterococcus feacalis ATCC 29212, Escherichia coli ATCC 25922 ve Klebsiella pneumoniae ATCC 13883 bakterilerine karşı Kirby- Bauer disk difüzyon yöntemi ile belirlendi.
