Uluslararası Öğrenci başarı değerlendirme proğramı (PISA) 2009 uygulaması okuma becerileri okuryazarlığı’nı etkileyen faktörler

Abstract

Bu çalışmada, uluslararası öğrenci değerlendirme projesi (PISA) 2009 uygulamasına katılan 15 yaş grubu Türk öğrencilerin okuma becerileri başarısını etkileyen faktörler incelenmiştir. Kullanılan araştırma modeli, ilişkisel tarama modeli olup araştırmanın evreni Türkiye?de eğitim alan tüm 15 yaş grubu öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise PISA test ve anketi uygulanan 170 okuldaki 4996 öğrenciden oluşmaktadır.Verilerin toplanması amacıyla 13 adet kitapçık, 1 adet öğrenci anketi ve 1 adet okul anketi kullanılmış. Bunun yanı sıra bazı ülkelerde isteğe bağlı anketler de kullanılmıştır.Öğrenciler, testte yer alan soruları cevaplamaya başlamadan önce örnek soruları cevaplamışlardır. PISA 2009 uygulaması 2 saatlik bilişsel soruların olduğu test oturumu ve 30 dakikalık anket oturumu olmak üzere iki bölümden oluşmuştur. Okuma becerileri başarısını etkileyen kuramsal yapıları ortaya çıkarmak amacıyla açımlayıcı faktör analizi daha sonra elde edilen kuramsal yapıların doğrulanması amacı ile doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Ortaya çıkan yapıların okuma becerileri başarısını açıklama oranını belirlemek amacıyla ise elde edilen bu yapılar kullanılarak çoklu doğrusal regrasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Son olarak okuma becerileri başarısı ile matematik başarısını arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda okuma becerileri başarısını etkileyen, okul için gerçekleştirilen okumalar, okumaktan zevk alma, çevrimiçi okuma, anlama ve bilgiyi hatırlama stratejisi, kontrol stratejisi, materyal çeşitliliği ve ezberleme stratejisi?nden oluşan yedi faktörlü yapı belirlenmiş ve belirlenen bu faktörlerin toplam varyansın % 59.71?ini açıkladığı tespit edilmiştir. Belirlenen bu yedi faktörlü yapı üzerinde doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş ve açımlayıcı faktör analizi ile belirlenen bu yapı doğrulanmıştır. Tespit edilen faktörlerin okuma becerileri başarısını açıklama oranını belirlemek amacıyla çoklu doğrusal regrasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde okumaktan zevk alma, çevrimiçi okumalar ve kontrol stratejisi okuma becerileri başarısını pozitif yönde etkilediği, materyal çeşitliliği, okul için gerçekleştirilen okumalar, ezberleme stratejisi ve anlama ve bilgiyi hatırlama stratejisinin ise negatif yönde etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Göreli olarak en büyük değere sahip olan ezberleme stratejisinin okuma becerileri başarısına etkisinin negatif olması ise manidardır. Okuma becerileri başarısı ile matematik başarısı arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmış ve her iki değişken arasındaki ilişkinin pozitif yönde ve çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu vibağlamda bu yapılardan herhangi birisinde oluşan bir değişimin diğer yapıyı da etkileyebileceği göz ardı edilmemelidir.