Hicaznar (Punica Granatum Cv. Hicaznar) çeşidinin döllenme, meyve gelişimi ve olgunlaşması üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, Antalya koşullarında yaygın olarak yetiştirilen önemli standart nar çeşitlerimizden Hicaznar" in biyolojik, morfolojik ve fizyolojik özellikleri araştırılmıştır. Bu amaçla 1994 ve 1995 Yıllarında yapılan çalışmalar Antalya Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü, Serik-Kayaburnu işletmesindeki nar araştırma ve uygulama bahçesinde, laboratuvar çalışmaları ise Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü Fizyoloji Laboratuvarı ile aynı Üniversitenin Tıp Fakültesi Histoloji ve Patoloji ana bilim dalları laboratuvar olanaklarından yararlanılarak yürütülmüştür. Çalışmalar sırasında denemeye alınan Hicaznar çeşidinin Antalya ekolojik koşullarında gösterdiği çiçeklenme, çiçeklerin tozlanma ve sonrası döllenme durumları, meyvelerde embriyo gelişimi ile meyve tutumu ve meyvelerin gelişme" durumları incelenmiştir. Ayrıca, meyvede büyüme ve gelişme periyodu süresince meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimler ile optimal derim zamanı arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Denemeler hem arazi hem de laboratuvar koşullarında yürütülmüştür. Arazi çalışmalarında meyve gelişimi ile embriyo gelişimini izlemek için çiçeklerde tozlama işlemleri yapılmıştır. Kastrasyon ve tozlama sonrası belirli aralıklarla alınan çiçek örnekleri arazide tesbit çözeltisinde fikse edilmiştir. Fikse edilen bu örneklerden hem ezme yöntemiyle hem de parafin yöntemiyle kesit alınarak preparatlar hazırlanmıştır. İncelenen preparatlarda, çim borularının tohum taslaklarına ulaşması için geçen süre 72 saat olarak bulunmuştur. Parafin kesit alınarak hazırlanan preparatlarda ise tozlamadan 3 gün sonra endospermin, embriyo kesesinde serbest çekirdekler halinde olduğu gözlenmiştir. 7. günde ise, embriyo gelişmesinin tamamlandığı belirlenmiştir. Çalışmalar, meyve büyüme ve gelişmesi sırasında meydana gelen bazı fiziksel ve kimyasal değişmeler ile optimal derim zamanı arasında belirgin bir ilişki olduğunu göstermiştir, özellikle, suda çözünen kuru madde ile titrasyon asitliği arasında saptanan belirgin ilişkinin narlarda optimal derim zamanının belirlenmesinde pratikte kullanılabileceği ortaya konmuştur. Ayrıca, kabuktaki kırmızı renk artışına paralel olarak dane renginin de koyulaştığı ve danelerin olgunlaştığı, suda çözünebilir toplam kuru madde miktarının arttığı ve titre edilebilirasitliğin azaldığı belirlenmiştir.Narın meyve büyümesi süresince tek sigmoid bir gelişme eğrisi elde edilmiştir. Hicaznar çeşidinde bir ağaçta açan toplam çiçeklerin %77.68-%86.42'si A tipi (verimsiz) çiçek, %13.80- 22.32'si ise B tipi (verimli) çiçektir. Bu toplam çiçeklerin meyve bağlama oranlan %7.59-% 16.07, verimli B tipi çiçeklerin meyve tutum oranı ise %44.0-71.99 olarak belirlenmiştir